Ελιά… δέντρο και καρπός ευλογημένα, λες και είναι απλωμένη στα κλαδιά της η Ελλάδα.
Αλήθεια, πώς θα ήταν να δίνεις ζωή σε ένα παρατημένο μέρος, έρμαιο των καιρικών συνθηκών και χωρίς φροντίδα για χρόνια; Σκεφτείτε έναν παρατημένο ελαιώνα που απλά υπάρχει.
Η διευθύντρια του Γυμνασίου Γέφυρας (Θεσσαλονίκης) κυρία Κυριακή Χάνδρου πήρε μια εξαιρετική πρωτοβουλία και προσπαθεί βήμα-βήμα να τη μετουσιώσει σε πράξεις με τη βοήθεια μαθητών και φορέων.
Γράφει ο Χρήστος Νάσκας
Να… ζωντανέψει ο ελαιώνας, που βρίσκεται δίπλα στον προαύλιο χώρο του 3ου Γυμνασίου Γέφυρας (στον Δήμο Χαλκηδόνος του νομού Θεσσαλονίκης).
Να γίνει ένας βιωματικός ελαιώνας, με τους μαθητές να «σπέρνουν» ελπίδα και σεβασμό για τον τόπο τους, για το περιβάλλον, για τον ίδιο τον άνθρωπο.
Οι μαθητές του Γυμνασίου Γέφυρας άνοιξαν την αγκαλιά τους σε μια δράση που μόνο οφέλη θα έχει για όλους και ήδη έγιναν κοινωνοί της προσπάθειας που ξεκίνησε στο σχολείο τους.
Το mynews.gr συνομίλησε με την κυρία Κυριακή Χάνδρου για όλα αυτά που θέλει να δει να παίρνουν ζωή ακριβώς δίπλα στο σχολείο που διευθύνει.
Για το πως γεννήθηκε η ιδέα, ποιες διαδικασίες θα ακολουθηθούν, για την υιοθεσία των δέντρων από τους μαθητές, αλλά και τι προσδοκά μέσα από αυτή την ενέργεια.
Η αφετηρία, η συμμετοχή των φορέων και το μέλλον
- Πώς προέκυψε αυτή η ιδέα, ποια ήταν η αφορμή;
«Ήμουν διευθύντρια στα Τρίκαλα Ημαθίας και είχαμε και εκεί 8-9 στρέμματα γκαζόν και δέντρα όπου είχαμε φτιάξει και θερμοκήπιο.
Είχα ασχοληθεί και εκεί και ήταν ένας από τους συνεργάτες μας τώρα, ο Κώστας Καραντινινής, που είναι από τα Τρίκαλα Ημαθίας και είναι στο πανεπιστήμιο Σουηδίας.
Έχει ιδρύσει ένα σωματείο αγροτικής ανάπτυξης, τον «ΟΜΦΑΛΟ» και κάνει κάθε χρόνο ένα συνέδριο.
Είχαμε συνεργαστεί με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή και είχαμε κάνει κάποιες συζητήσεις διλημμάτων με μαθητές Γυμνασίου και του είχα προτείνει να μπουν και τα παιδιά για να έχουν κι αυτά λόγο, να συμμετέχουν.
Όταν ήρθα εδώ στο σχολείο της Γέφυρας είδα τον ελαιώνα και μου έκανε ένα…κλικ που λένε.
Εκείνη την ώρα, πήρα τον Κώστα Καραντινινή τηλέφωνο, από αρχές Ιουνίου το «τρέχω» αυτό. Μιλήσαμε και τον ρώτησα αν έχει διάθεση να κάνει κάτι άλλο, όχι στα Τρίκαλα Ημαθίας και μου απάντησε βεβαίως. Του έστειλα φωτογραφίες, ήρθε, το είδε και με έφερε σε επαφή με την ομάδα.
Έτσι ξεκίνησαν όλα, από μια ιδέα, από ένα… κλικ. Από τις αρχές Ιουνίου, μετά συγκροτήθηκε η ομάδα, συζητήσαμε τα σχέδια δράσης και τον Σεπτέμβριο επισκέφτηκαν όλοι μαζί το σχολείο και είδαν τον ελαιώνα».
- Σε τι κατάσταση ήταν ο ελαιώνας;
«Ήταν παρατημένος, να φανταστείτε πως όταν ήρθαν να πάρουν δείγμα για το έδαφος κάτω από 20 πόντους δεν μπορούσαν.
Έπρεπε να βρέξει, να μαλακώσει το έδαφος για να πάρουν δείγμα για ανάλυση».
«Δεν χρειάζεται να γινόμαστε όλοι επιστήμονες»
- Ποια είναι τα επόμενα βήματα που θα ακολουθήσετε;
«Μπαίνει σε σχολικό πρόγραμμα. Εμένα ο στόχος δεν είναι να έχω έναν ελαιώνα, αλλά να εμπλέξω τα παιδιά.
Θέλω τα παιδιά να εμπλέκονται σε τέτοιες καταστάσεις, να μαθαίνουν, να εκτιμήσουν την περιοχή που έχουν, είναι σε αγροτική περιοχή.
Δεν χρειάζεται να γινόμαστε όλοι επιστήμονες και να φεύγουμε, μπορείς να γίνεις αγρότης, αλλά να γίνεις σωστός αγρότης.
Υπάρχουν μαθητές που ενδιαφέρονται για αυτό ή υπάρχουν μαθητές πιο αδύναμοι που θέλουν να προσφέρουν, έχουν την ανάγκη να ανήκουν στο σχολείο.
Ο αδύναμος όταν δεν πάει καλά στα μαθήματα αρχίζει και απορρίπτει και το σχολείο και βγάζει άλλες συμπεριφορές.
Όταν εμπλέκονται όμως και αισθάνονται πως με κάποιο τρόπο ότι ανήκουν κάπου έχεις τον μαθητή κοντά σου. Συμμετέχεις, γίνεται το μάθημα βιωματικό, εμπλέκονται διάφορα μαθήματα, θα τους βγάλει ο καθηγητής έξω και θα τους δείξει.
Βλέπουν δηλαδή και στην πράξη κάποια πράγματα. Μαζί με τους μαθητές και φυσικά μαζί με τους φορείς να δουν ότι σε επιστημονικό επίπεδο πλέον πως μπορεί να εξελιχθεί και να το κάνουν και πράξη και όπου είναι εφικτό να συμμετέχουν τα παιδιά.
Θα ξεκινήσουμε από την αρχή, έγινε η δειγματολειψία, θα κάνουμε αναμόχλευση εδάφους, θα κάνουμε τα λαίμαργα, θα μας βάλουν σταγονίδια για πότισμα, θα γίνουν 3-4 κλαδέματα την άνοιξη για να πάρει τον αέρα του.
Η ποικιλία είναι μόνο Χαλκιδικής και στειρώνεται όπως μας είπαν, ενώ μας έδωσαν άλλα 15 δέντρα τα οποία θα μπουν για να γίνει αυτή η γονιμοποίηση μεταξύ των δέντρων για να δώσουν πιο πολλούς καρπούς.
Τα δέντρα αυτά μου είχαν πει ότι είναι γύρω στα 40 χρόνια σπαρμένα».
«Κυρία, μέσα σε πέντε λεπτά άλλαξε ο τρόπος σκέψης μου»
- Οι μαθητές πώς ανταποκρίθηκαν σε όλο αυτό;
«Είναι θετική η ανταπόκρισή τους. Μετά από την εκδήλωση που έγινε άκουσα ωραία πράγματα γιατί τους μίλησαν και οι άνθρωποι από τους φορείς.
Άκουσα να μου λένε, κυρία σε πέντε λεπτά άλλαξε ο τρόπος σκέψης μου, έχω βάλει στόχους, θέλω να βοηθήσω.
Άλλος μαθητής μου είπε, κυρία μας αρέσει, είναι σαν να είμαστε ιδιωτικό σχολείο. Είναι κάτι που είναι δίπλα τους και είναι δικό τους.
Η Γ΄ τάξη που θα εμπλακεί κυρίως, μου είπαν, κυρία εμείς θα τα κάνουμε, αλλά του χρόνου που δεν θα είμαστε στο σχολείο, θα μπορούμε;
Θα μπορούν, τους είπα εσείς είστε οι…βετεράνοι. Άκουσα από κάποιους γονείς ότι είναι πολύ θετικοί, τους αρέσει».
- Διάθεση γενικότερα υπάρχει, από την τοπική κοινωνία;
«Είχα έναν επιτρεπόμενο αριθμό ατόμων να δηλώσω και ήδη είναι διπλάσιος. Γιατί τις δηλώσεις τις υπογράφουν οι γονείς. Θα υπάρξει και μια πράξη υιοθεσίας, τα παιδιά θα υιοθετήσουν από ένα ή δυο δέντρα (τώρα είναι 200 δέντρα) και αυτό θα πηγαίνει στον επόμενο.
Θα είναι δηλαδή εκπαιδευτικό, βιωματικό και συγχρόνως όποιος βοηθάει, τα παιδιά που θα είναι μέσα δηλαδή, θα βγάλουν κάποια προϊόντα, θα βρούμε χορηγούς. Αν μπορέσουμε να βγάλουμε κάποια έσοδα θα ήταν καλό.
Για να χρησιμοποιηθούν μόνο για τη συντήρηση του ελαιώνα αφού θα υπάρχουν έξοδα. Αλλά αυτό είναι πολύ μελλοντικά γιατί θέλουμε τουλάχιστον δυο χρόνια για να βγάλουν καρπούς».
- Αυτή η δράση, με τον βιωματικό ελαιώνα, μπορεί να αποτελέσει οδηγό για άλλες δράσεις στο μέλλον;
«Αυτό μπαίνει σε Ευρωπαϊκό πρόγραμμα, μπορούμε να αναπτύξουμε κάποια συνεργασία με πανεπιστήμια του εξωτερικού. Θα είναι επισκέψιμος ο ελαιώνας για τα σχολεία, ήδη έχω τηλεφωνήματα από σχολεία που μας λένε ότι θέλουν να έρθουν να τον δουν.
Θα είναι ανοιχτός ο χώρος για τακτικές επισκέψεις από άλλα σχολεία για να έρχονται να βλέπουν τι γίνεται.
Η συνεργασία που έχουμε με τους φορείς είναι για πέντε χρόνια. Θα μπορούσε να γίνει μια ομάδα ή ένα σωματείο γιατί εγώ θα είμαι εδώ για τέσσερα χρόνια. Να αναλάβουν δηλαδή τη συνέχιση της προσπάθειας, αν υπάρχει εξέλιξη.
Με φοβίζει τι θα γίνει στο μέλλον, αλλά όσο είμαι εγώ δεν το παρατάω. Για αυτό θέλουμε να το δεσμεύσουμε και να υπάρχει κάτι που θα προωθεί αυτή τη δράση.
Υπάρχει πρόταση να μας κάνουν ξύλινες κατασκευές, π.χ. παγκάκια για να μπορούν τα παιδιά να τον έχουν σαν χώρο αναψυχής. Και όχι μόνο για τα παιδιά.
Και ίσως μας φτιάξουν ένα παραδοσιακό ελαιοτριβείο σαν μουσείο για να δέχεται επισκέψεις ο χώρος. Σε δυο χρόνια θα δώσουν καρπούς τα δέντρα, του χρόνου μπορούν να βγάλουν κάτι. Αλλά είναι παρατημένα τα δέντρα, έχει περίπου 20 χρόνια να πατήσει άνθρωπος μέσα».
«Θα είναι ένας πολύ όμορφος ελαιώνας»
- Ποιες είναι οι δικές σας προσδοκίες, σαν άνθρωπος και σαν εκπαιδευτικός;
«Να δω τα παιδιά ενεργά, να έχουμε κάτι όμορφο.
Να εμπλακούν τα παιδιά και γιατί όχι να ανεβάσει το σχολείο και την περιοχή συγχρόνως αυτή η δράση. Πιστεύω πως το σχολείο μπορεί να βοηθήσει άμεσα στην τοπική κοινότητα, κυρίως στα μέρη μας.
Δηλαδή όταν το σχολείο ανοιχθεί προς τα έξω, δεν εμπλέκονται μόνο τα παιδιά, αλλά και οι μεγάλοι. Αρχίζουν να αγαπάνε το μέρος τους, θα κάνουν κάτι για το μέρους τους.
Πιστεύω πως θα είναι ένας πολύ όμορφος ελαιώνας και όταν θα μαζεύεται η ελιά να είναι ένα σημαντικό γεγονός για την τοπική κοινότητα και όχι μόνο. Να είναι ένα πολιτιστικό σημείο αναφοράς, έχουμε και τον πολιτιστικό σύλλογο και θα μπορούσαν να γίνονται εκδηλώσεις».
- Ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε σε μαθητές και γονείς;
«Το μέλλον βρίσκεται στα παιδιά, η Ελλάδα πρέπει να βασιστεί στα παιδιά, αλλά και να τους δείξουμε να μάθουν. Ένας μαθητής δεν μαθαίνει μόνο από τη θεωρία.
Δείξε στα παιδιά να μάθουν, γίνε παράδειγμα για να προχωρήσουν.
Οι εμπλεκόμενοι φορείς και η υπογραφή μνημονίου συνεργασίας
Σε σχετική ανάρτηση του γυμνασίου αναφέρονται τα εξής:
«Στις 20 Νοεμβρίου στο 3o Γυμνάσιο Γέφυρας Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε η τελετή για την παρουσίαση και την υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας με σκοπό την αναβίωση του βιωματικού εκπαιδευτικού ελαιώνα με την παρουσία των εξής εταίρων του μνημονίου:
1. 3ο Γυμνάσιο Αγίου Αθανασίου (Διευθύντρια κ. Κυριακή Χάνδρου, οι καθηγητές, οι μαθητές)
2. Ινστιτούτο Εδαφοϋδατικών Πόρων-ΕΛΓΟ / Soil & Water Resources Institute-HAO Ερευνητική Μονάδα Σίνδου (Δρ Ευάγγελος Χατζηγιαννάκης, Giannis Hatzispiroglou, Αντώνιος Αντώνης Τερζίδης)
3. Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος (Δρ Ουρανία Νόττα, Δρ. Αλεξάνδρα Παυλούδη)
4. Αμερικανική Γεωργική Σχολή (Δρ Αθανάσιος Γκέρτσης, Δρ. Ευάγγελος Βέργος)
5. Μη κερδοσκοπικό σωματείο «ΟΜΦΑΛΟΣ» (Δρ Κωνσταντίνος Καραντινινής)
6. Δήμος Χαλκηδόνας (Δήμαρχος Σταύρος Αναγνωστόπουλος και άλλοι σύμβουλοι)
7. Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων 3ου Γυμνασίου Αγίου Αθανασίου (πρόεδρος Αλίκη Χατζάκου)».
Σταύρος Αναγνωστόπουλος: «Θα στηρίξουμε με κάθε τρόπο την προσπάθεια»
Ο Δήμαρχος Χαλκηδόνος Σταύρος Αναγνωστόπουλος, ερωτηθείς από το mynews.gr για αυτή την προσπάθεια τόνισε:
«Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που σε ένα σχολείο του Δήμου μας αναπτύσσεται αυτή η εξαιρετική πρωτοβουλία και θα ήθελα να συγχαρώ τον Σύλλογο Διδασκόντων, την Διευθύντρια του Σχολείου, Κυριακή Χάνδρου αλλά και τους μαθητές, οι οποίοι θα είναι και οι πρωταγωνιστές όλης αυτής της προσπάθειας.
Για μένα το σχολείο δεν έχει μόνο το νόημα της αυστηρής εκπαιδευτικής διαδικασίας. Το σχολείο πρέπει να αναπτύσσει και διαφορετικές πρωτοβουλίες και να διαπλάθει χαρακτήρες.
Νομίζω ότι αυτό είναι το μεγάλο όφελος που μπορούν να αποκομίσουν τα παιδιά μας. Εμείς ως δημοτική αρχή θα στηρίξουμε με κάθε τρόπο την προσπάθεια αυτή και θα βρισκόμαστε δίπλα στην εκπαιδευτική κοινότητα σε ό,τι μας αιτηθεί».
Δράσεις με πολυποίκιλα οφέλη για μαθητές και τοπική κοινωνία
Πολλές και ενδιαφέρουσες δράσεις περιλαμβάνει η προσπάθεια που γίνει στο Γυμνάσιο Γέφυρας. Δράσεις όπως:
• Μεταφορά σύγχρονης γνώσης αλλά και παραδοσιακής τεχνογνωσίας του επιστημονικού προσωπικού των φορέων στους μαθητές.
• Τη δυνατότητα εφαρμογής καινοτόμων πρακτικών καλλιέργειας.
• Τη διοργάνωση συναντήσεων, ημερίδων, εκδηλώσεων και συνεδρίων για την προώθηση της πρωτοβουλίας.
• Την εμπλοκή μαθητών και μαθητριών και σε Ευρωπαϊκά προγράμματα με θέμα το οικοσύστημα, την αειφορία, την αγροτική ανάπτυξη, την καινοτομία, την ενίσχυση περιβαλλοντικής συνείδησης και την καλλιέργεια παραδοσιακών προϊόντων.
• Τη διάχυση των αποτελεσμάτων του προγράμματος στην κοινότητα.
• Την ανταλλαγή επισκέψεων μαθητών και επιστημονικού προσωπικού για διδασκαλία και ενημέρωση σχετικά με την ελαιοκομία. https://www.mynews.gr/
