Αναστάτωση έχει προκαλέσει στους δημάρχους της χώρας η πρόθεση της κυβέρνησης να καταργήσει νομικά πρόσωπα, δημοτικές κοινωφελείς επιχειρήσεις και σχολικές επιτροπές που υπάγονται στους ΟΤΑ.
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο «Αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, κατάργηση νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου δήμων, παρακολούθηση επιδόσεων τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλες διατάξεις» έχει προκαλέσει την αντίδραση των δημάρχων σε επίπεδο ΚΕΔΕ, οι οποίοι εκτιμούν ότι θα προκαλέσει προβλήματα, δεδομένου ότι η επίμαχη διάταξη προβλέπεται να εφαρμοστεί μέχρι το τέλος της τρέχουσας δημοτικής περιόδου. Παράλληλα, ενστάσεις εκφράστηκαν για το γεγονός ότι η διαβούλευση επί του νομοσχεδίου γίνεται εν μέσω προεκλογικής περιόδου.
Το νομοσχέδιο προβλέπει την κατάργηση μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023 των περίπου 500 ΝΠΔΔ και δημοτικών επιχειρήσεων που απασχολούν περί τους 13.000 εργαζόμενους με διάφορες σχέσεις εργασίας και των περισσότερων από 600 σχολικών επιτροπών από τις 30 Ιουνίου 2024. Οι αρμοδιότητες των νομικών αυτών προσώπων μεταφέρονται στους οικείους δήμους, όπως και το προσωπικό τους, που διατηρεί τη σχέση εργασίας που είχε. Η συγκεκριμένη διάταξη δεν περιλαμβάνει τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα (ΔΗΠΕΘΕ) και τις ανώνυμες εταιρείες.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο
Για την άσκηση των αρμοδιοτήτων των καταργούμενων νομικών προσώπων, οι δήμοι μπορούν να συστήσουν επιτροπές, ενώ για θέματα των σχολικών επιτροπών θα πρέπει να συσταθούν υποχρεωτικά έως δύο επιτροπές, στις οποίες μετέχει τουλάχιστον ένας εκπρόσωπος σχολικών μονάδων ή Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του οικείου δήμου. Επίσης, προβλέπεται ότι για κάθε ένα νομικό πρόσωπο που καταργείται, αυξάνεται ο αριθμός των αντιδημάρχων κατά έναν, εφόσον ο μέσος όρος του προϋπολογισμού του καταργούμενου νομικού προσώπου των πέντε τελευταίων ετών είναι μεγαλύτερος του ενός εκατομμυρίου ευρώ.
Στην αιτιολογική έκθεση του υπουργείου Εσωτερικών επισημαίνεται ότι το μέτρο αποσκοπεί κυρίως στην αντιμετώπιση δυσλειτουργιών που παρουσιάζουν τα νομικά πρόσωπα των δήμων, λόγω ελλιπούς στελέχωσης και διάσπασης των τοπικών υποθέσεων. Σύμφωνα με την ίδια αιτιολογική έκθεση, η μεταφορά του προσωπικού, των πόρων και των αρμοδιοτήτων τους στον κεντρικό πυρήνα των δήμων θα διασφαλίσει καλύτερη διαχείριση πόρων, βελτίωση της κατανομή αρμοδιοτήτων στο προσωπικό και οικονομίες κλίμακας από την ενοποίηση προμηθειών και υπηρεσιών.
Η αντίδραση της ΚΕΔΕ
Πολλοί δήμαρχοι συμφωνούν επί της ουσίας -άλλωστε κάποιοι είχαν καταργήσει αυτοβούλως νομικά τους πρόσωπα- δεν ισχύει όμως το ίδιο επί της διαδικασίας. Κι αυτό γιατί ειδικά οι μεγάλοι δήμοι που έχουν ΝΠΔΔ και επιχειρήσεις με σημαντικό αριθμό εργαζομένων θα πρέπει μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να αναδιατάξουν τις υπηρεσίες τους, κάτι που θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολο, αν σκεφτεί κανείς ότι το διάστημα που μεσολαβεί από τον δεύτερο γύρο των εκλογών μέχρι τη λήξη της τρέχουσας θητείας είναι μόλις 2,5 μήνες.
Ήδη καταγράφηκαν οι πρώτες αντιδράσεις στην τελευταία συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, που πραγματοποιήθηκε παρουσία του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών, Θοδωρή Λιβάνιου. «Εμείς εκφράσαμε την αντίθεσή μας και είπαμε ότι θα πρέπει να αναβληθεί η συζήτηση και να μετατεθεί αμέσως μετά τις 15 Οκτωβρίου, όταν δηλαδή θα έχει τελειώσει ο δεύτερος γύρος των αυτοδιοικητικών εκλογών. Είναι δυνατόν να είμαστε σε εκλογές και να συζητείται μία τέτοια αλλαγή; Ωστόσο η κυβέρνηση επιμένει και την ίδια στιγμή δεν αντιδρούν και οι εργαζόμενοι στα νομικά πρόσωπα, στις σχολικές επιτροπές και στις δημοτικές κοινωφελείς επιχειρήσεις, διότι μεταφέρονται σε κενές οργανικές θέσεις στους δήμους κι αν δεν υπάρχουν κενές οργανικές, σε προσωποπαγείς θέσεις. Γίνονται δημοτικοί υπάλληλοι κι αυτό τους παρέχει μία μείζονα διασφάλιση», είπε στη Voria.gr ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, δήμαρχος Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Λάζαρος Κυρίζογλου, ο οποίος εξέφρασε την άποψη ότι η κατάργηση δεν αλλάζει κάτι ουσιαστικό.
Εκτός από το ζήτημα της σε βάθος συζήτησης ενός ζητήματος που φέρνει ουσιαστικές αλλαγές στους δήμους, η ΚΕΔΕ ζήτησε αναβολή της συζήτησης, προκειμένου να εξεταστούν οι προτάσεις που καταθέτει η αυτοδιοίκηση και συγκεκριμένα:
- Να παραμείνει ως έχει το ισχύον καθεστώς και μετά τις εκλογές σε συνεργασία με το υπουργείο να συζητηθεί το θέμα
- Στο πλαίσιο μίας μεταβατικής διαδικασίας να κινητροδοτηθεί η διαδικασία κατάργησης των ΝΠΔΔ και πάντα σε εθελοντική βάση.
- Να διατηρηθούν σε κάθε δήμο μία Δημοτική Επιχείρηση και μία Σχολική Επιτροπή.
- Να αυξηθεί ο αριθμός των ειδικών συμβούλων ή ειδικών συνεργατών που θα στελεχώσουν τις επιτροπές που συστήνονται στους δήμους για την καλύτερη διαχείριση θεμάτων των ΝΠΔΔ που καταργούνται.
- Σε περίπτωση ψήφισης του νόμου να ληφθεί πρόνοια αναδρομικής ισχύος δύο ετών για τους δήμους που κατήργησαν Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου ή Δημοτικές Επιχειρήσεις και να αυξηθεί ο αριθμός των Αντιδημάρχων και για αυτούς.
Στάση αναμονής από την ΠΟΕ-ΟΤΑ
Καταρχάς θετική εμφανίζεται η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων ΟΤΑ. «Είναι πάγιο αίτημά μας η κατάργηση. Εμείς εδώ και 20 χρόνια λέμε συγχώνευση και των νομικών προσώπων και των δημοτικών επιχειρήσεων στους δήμους, σε αντιδημαρχίες, ό,τι περίπου λέει και το νομοσχέδιο. Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις εργασίας, το νομοσχέδιο λέει για διατήρηση του εργασιακού καθεστώτος, ενώ η Ομοσπονδία είναι υπέρ των μόνιμων οργανικών θέσεων», είπε στη Voria.gr η Κλεοπάτρα Χοροζίδη, μέλος του Γενικού Συμβουλίου της ΠΟΕ-ΟΤΑ.
Η κ. Χοροζίδη επισήμανε ότι υπάρχει ανησυχία από μερίδα εργαζομένων, κυρίως εκείνων που απασχολούνται μέσω ΕΣΠΑ, κάποιοι μάλιστα έως και για 15 χρόνια με το ίδιο καθεστώς. «Κρατάμε μικρό καλάθι και περιμένουμε την ερμηνευτική εγκύκλιο για να δούμε τι θα γίνει», κατέληξε.