ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΒΗΜΑ : (Αρθρο) Ο νέος εκλογικόςνόμος των ΟΤΑ

ΤΟΥ : ΔΗΜΗΤΡΗ ΖΑΚΑΛΚΑ

(Δικηγόρος -Πολιτευτής – Πρώην δήμαρχος Αξιού)

ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΕΟ ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΝΟΜΟ ΤΩΝ ΟΤΑ (και πάλι)

Η κυβέρνηση της Ν.Δ. στα πλαίσια αλλαγής του εκλογικού νόμου της αυτοδιοίκησης έχει προαναγγείλει ότι εφεξής, με τις νέες ρυθμίσεις, οι συνδυασμοί των κοινοτήτων θα είναι ενιαίοι με τους συνδυασμούς υπ. Δημάρχου/Δημ. Συμβούλων του όλου δήμου. Δηλαδή καταργείται η ξεχωριστή κάλπη για τις κοινότητες.

Η πλειοψηφία των αιρετών των κοινοτήτων αντιδρά ως προς αυτό και θεωρεί ότι θα συντελέσει στη περαιτέρω υποβάθμιση των κοινοτήτων. Σήμερα, ο κ. Πετσας, για να καθησυχάσει τις διαμαρτυρίες, ανακοίνωσε ότι θα ληφθεί πρόνοια στον νόμο, ώστε να μπορούν να μεταβιβαστούν αρμοδιότητες στις κοινότητες με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

Πρόκειται για ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗ. Αυτό προβλέπεται ήδη και μάλιστα όχι με τις ρυθμίσεις του προγενέστερου νόμου (του ΣΥΡΙΖΑ), αλλά ήδη από προηγούμενες ρυθμίσεις, του Καποδίστρια και ακολούθως του Καλλικράτη. Βέβαια, και ο προηγούμενως νόμος (του ΣΥΡΙΖΑ), παρά τη διαφημιζόμενη αναβάθμιση των κοινοτήτων, καμιά εκ του νόμου μεταφορά αρμοδιότητας στις κοινότητες δεν προέβλεψε, παρά μόνο διατήρησε τη ρύθμιση για δυνατότητα μεταφοράς αρμοδιοτήτων στις κοινότητες με αποφάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων.

Στην πράξη, σπανιότατα μεταφέρθηκαν αρμοδιότητες στις κοινότητες. Και αυτό ήταν αναμενόμενο. Εδώ δεν μεταφερθηκαν υπό την ισχύ του Καλλικράτη, όπου διασφαλιζόταν η παραταξιακή ομοιογένεια της πλειοψηφίας του Δ.Σ. με την πλειοψηφία του Συμβουλίου κοινότητας, και θα ανεμενε κανεις ότι θα μεταφερόταν όταν αυτό δεν είναι διασφαλισμένο?

Τα Δημοτικά Συμβούλια είναι διστακτικά στη μεταφορά αρμοδιοτητων στα Συμβούλια κοινοτητων, θεωρώντας ότι έτσι υπονομευεται η αποτελεσματικότητα στην υλοποίησητης δικής τους προγραμματικής εντολής, στον βαθμό που οι αιρετοί των κοινοτήτων δεν εχουν προγραμματική συγγένεια μαζί τους. Οι αιρετοί των κοινοτήτων επικαλούνται τη δική τους προγραμματική εντολή και θεωρούν ότι οι κοινότητες υποβαθμίζονται.

Στην ουσία η αναζήτηση αποφασιστικών (και όχι μόνο γνωμοδοτικών) αρμοδιοτήτων από τις κοινότητες υποδηλώνει μια νοσταλγία για τις εποχές που αυτές ήταν ξεχωριστός Ο.Τ.Α. με τοπική πολιτική ζωή και δυνατότητες αμεσότερης επίλυσης (μικρής κλίμακας πάντως) προβλημάτων. Αυτό είναι πιο έντονο, όταν χωροταξικές αστοχιες του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ (όχι πάντα, αλλά σε πολλές περιπτωσεις) δημιουργησαν τέτοια απόσταση των κοινοτήτων από τον κεντρικο δημο, ωστε και η αρχή της εγγυτητας (δομικο στοιχειο της αυτοδιοίκησης) να καταντά εικονική και η δημιουργία ενιαίας ταυτότητας δήμου να είναι δυσκολα επιτευξιμη ή σχεδόν ακατόρθωτη, σε πολλές περιπτώσεις.

Αντί να γίνει μια καθαρή και τίμια αντιμετώπιση των αγωνιών αυτών των κοινωνιών, αρχίζουν τα κολπάκια και οι παραπλανήσεις. Τα πράγματα είναι απλά: καμια κυβέρνηση δεν θα δωσει εκ του Νόμου αποφασιστικές αρμοδιότητες στις κοινότητες, γιατί τότε θα μεταβάλλονταν από θεσμοί ενδοδημοτικής αποκεντρωσης σε βαθμός αυτοδιοίκησης. Θα ελεγε καποιος υπ’ αυτη τη λογική: αν ειναι να εχεις αυτόνομες/αποφασιστικές αρμοδιότητες γιατί να μην είσαι και ξεχωριστός ΟΤΑ και γιατί προχωρήσαμε σε (αναγκαστικές) συνενώσεις?

Όμως, θα μπορούσαμε να δούμε αυτοκριτικά τις αστοχίες (σε συγκεκριμένες περιπτώσεις) του Καλλικράτη και να υπάρξει (εκεί που το πρόβλημα είναι μείζον) επαναχάραξη διοικητικών ορίων. Δεν χαθηκε δα και ο κόσμος αν αντί 330 δήμους, εχουμε 500 δημους.

Αυτό απαιτεί αυτοκριτική διαθεση, όχι πελατειακές σχέσεις και σκοπιμότητες, σοβαρή προεργασία και καθαρές κουβεντες στις ειλικρινείς αγωνίες των αιρετών. Ομως, και η αυτοδιοικητική οικογενεια με τα όργανά της έχει ευθύνες’ πρέπει η ίδια να ανακτήσει την πρωτοβουλία και όχι να σύρεται, παρακολουθώντας αμήχανα ή απλά σχολιάζοντας τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες ή (ενίοτε και) μεθοδευσεις.

Η τοπική αυτοδιοικηση είναι βαθρο της Δημοκρατίας. Αυτό για να μη μενει συνθημα, αλλά να γινει βιωματική δημοκρατία, που παρακινεί σε συμμετοχίκες διαδικασίες, θέλει ΔΟΥΛΕΙΑ ΠΟΛΛΗ.